افغانستان، با جمعیتی حدود 41 میلیون نفر، یکی از کشورهای کمتر توسعهیافته جهان است. در حالی که این کشور دارای منابع طبیعی عظیمی از جمله ذخایر معدنی به ارزش بیش از یک تریلیون دلار است، عوامل مختلفی همچون جنگهای مداوم و بیثباتی سیاسی، اقتصاد آن را در وضعیت چالشبرانگیزی قرار داده است. واحد پول رسمی افغانستان، افغانی (AFN)، نقشی کلیدی در مدیریت اقتصادی و تنظیم مبادلات مالی ایفا میکند.
شاخصهای اقتصادی افغانستان
در سال 2021، تولید ناخالص داخلی (GDP) افغانستان به حدود 14.58 میلیارد دلار رسید که معادل 363.7 دلار تولید ناخالص داخلی سرانه است. در حالی که صادرات سالانه این کشور از 2 میلیارد دلار فراتر میرود، محصولات کشاورزی، معدنی و نساجی 94 درصد از کل صادرات را تشکیل میدهند. با این وجود، میزان بدهی خارجی افغانستان تا سال 2022 به 1.4 میلیارد دلار رسید.
عوامل موثر بر اقتصاد افغانستان
افزایش تجارت با کشورهای همسایه، توسعه بخشهای کشاورزی و انرژی، و کمکهای بینالمللی به بهبود نسبی اقتصاد افغانستان کمک کرده است. با این حال، نرخ بیکاری بیش از 23 درصد و زندگی حدود نیمی از جمعیت زیر خط فقر همچنان چالشهایی بزرگ هستند. بیثباتیهای سیاسی و جنگهای داخلی باعث شدهاند که سرمایهگذاران خارجی از این کشور دوری کنند.
افغانی: واحد پول و بانکداری
واحد پول رسمی افغانستان، افغانی، یکی از ابزارهای حیاتی در تلاشهای اقتصادی این کشور است. ارزش هر دلار آمریکا در حدود 70 افغانی تخمین زده میشود. بانک مرکزی افغانستان، دا افغانستان بانک (DAB)، نقش مهمی در تنظیم سیاستهای پولی ایفا میکند. همچنین بانکهای محلی نظیر افغانستان اینترنشنال بانک، بانک عزیزی، نیو کابل بانک، و بانک پشتنی در حوزه خدمات مالی فعالیت دارند.
چشمانداز اقتصادی افغانستان
علیرغم چالشهای فراوان، رشد جمعیت و افزایش تولید ناخالص داخلی طی سالهای گذشته نشاندهنده ظرفیتهای بالقوه اقتصادی افغانستان است. تقویت بخشهای کلیدی مانند کشاورزی، انرژی و معادن میتواند به رشد پایدار کمک کند. با این حال، دستیابی به این اهداف مستلزم رفع بیثباتیها و جذب سرمایهگذاریهای خارجی است.